Хамтарсан Засгийн газар ирэх дөрвөн жилд хэрэгжүүлэх 14 мега төслөө эрэмбэлж зарлаад буй. Нийгэм, эдийн засгийн реформ хийхэд хөгжлийн мега төслүүдийг хэрэгжүүлэх бөгөөд хамтарсан Засгийн газар эмхлэн байгуулагдаад эхний 100 хоногт гурвыг нь гараанаас “хөдөлгөлөө” гэдгийг онцлон тэмдэглэсэн.
Тэгвэл улс төр, нийгмийн амьдралд агаарын бохирдолтой тэмцэх бодлого, шийдэл, хариуцлага, сайжруулсан түлшнээс болж угаартсан иргэдийн асуудал хурцаар хөндөгдөж байна. Өөрөөр хэлбэл, ирэх дөрвөн жилд утаатай хэрхэн тэмцэх, тэр дундаа хөгжлийн тодотголтой 14 мега төсөлд утааны шийдэл, дорвитой бодлого байна уу гэдгийг олон нийт хамгийн их сонирхож, шүүмжилж байна.
Тиймээс бид улс орны хэмжээнд хэрэгжих, тэр хэрээр онцгой ач холбогдол өгч буй мега төслүүдээс утааны шийдлийг санал болгож буй “Нүүрс-Химийн цогцолбор” төслийг танилцуулж байна.
Төрийн өмчит компаниудыг нэгтгэн зангидаж буй “Эрдэнэс Монгол” нэгдэл нэлээн гол оролцоотой буюу үйлдвэржилтийн гинжин хэлхээг төгөлдөршүүлэх зөөлөн дэд бүтцийг бий болгох дөрвөн мега төслийг хэрэгжүүлэх үүрэг хүлээж байгаа. Аж үйлдвэрийн экосистем зорилгын дор зургаан байршилд үйлдвэр технологийн парк /ҮТП/, Гангийн үйлдвэрлэлийн цогцолбор төсөл, Нүүрс-Химийн цогцолбор төсөл багтаж буй.
Эндээс утааны асуудлыг богино хугацаанд үр дүнд шийдвэрлэх боломжтой гэж тооцоолж буй нь цэвэр буюу хөх нүүрсний төсөл юм.
С.Наранцогт: Цэвэр нүүрс түлшнээс ялгарч буй утааг 80 хувь, үнийг 60 хувь бууруулна
“Нүүрс-Химийн цогцолбор” төслийн талаар “Эрдэнэс Монгол” нэгдлийн гүйцэтгэх захирал С.Наранцогтоос тодруулахад “Нүүрс боловсруулах технологи маш сайн хөгжсөн. Өнгөрсөн хугацаанд Өвөрмонголын нүүрс боловсруулах аж үйлдвэрийн парк, үйлдвэрүүдтэй танилцлаа. Газар дээр нь очиж үзэж судалсны үндсэн дээр Монгол Улс Нүүрс-химийн цогцолбор барих зайлшгүй шаардлагатай. Стратегийн маш чухал ач холбогдолтой гэдгийг олж харсны үндсэн дээр “Нүүрс – Химийн цогцолбор төсөл”-ийг Засгийн газрын 14 мега төслийн тоонд оруулж хэрэгжүүлэхээр боллоо. Эхний үндсэн түүхий эд нь цэвэр нүүрс байх юм. Нүүрсэнд агуулагддаг элдэв давирхай бусад хог шороо зэрэг бүх илүүдлийг нь ялгаж аваад цэвэр нүүрс гаргаж авна. Түүнийг дараагийн шатны боловсруулалтад оруулах юм. Өөрөөр хэлбэл, цэвэр нүүрсийг хөх нүүрс гэж нэрлэж байгаа. Багануурын нүүрсний сайн тал нь хүхэр багатай. Тодорхой технологийн зууханд битүү орчинд шатааж 500-850 хэмд халаахаар дотор нь агуулагдаж байгаа бодисууд нь ялгардаг. Эндээс үлдэх цэвэр нүүрсийг хатааж хэрэглэнэ.
Ингэснээр гэр хороололд одоо түлж байгаа сайжруулсан түлшнээс ялгарч буй агаарын бохирдол 80 хувь буурна. Өөрөөр хэлбэл, зууханд түлж байгаа түлш гэсэн үг. Хөх нүүрсний өртөг одоогийн сайжруулсан түлшнээс 60 хувь хямд тусах тооцооллыг хийсэн. Дээрээс нь ямар нэг татаас өгөх шаардлагагүй. Япон, Хятад, Орос, Герман зэрэг орнууд цэвэр нүүрсээр агаарын бохирдлоо шийдсэн.
Үндсэндээ, “Эрдэнэс Монгол” нэгдлийн зүгээс төрийн өмчит компани нийгмийн хариуцлагын хүрээнд ачаа үүрч агаарын бохирдлыг шийдэлцэе гэж байгаа юм. Ер нь бол утаа бууруулах эцсийн шийдэл нь цахилгаан.
“Нүүрс-Химийн цогцолбор” төслийн бүтээн байгуулалт энэ жил эхэлчихвэл 2027 онд үр дүнг нь үзэх боломжтой. Төр төсөл хэрэгжүүлэх гэлээ гэсэн зарим нэг шүүмжлэл гарах шиг болсон. Бид заавал Улаанбаатарт нийлүүлье гэхгүй. Шаардлагагүй бол хэрэглэхгүй байсан ч болно гэдгээ хэлж байгаа. Хэрэглэхгүй гэвэл дараагийн шатны боловсруулалтаа хийх төлөвлөгөө гээд бүгд бэлэн. Мөн хувийн хэвшлүүд ч цэвэр нүүрсний төслийг хийх хэрэгтэй. Гагцхүү төр хяналтаа маш сайн тавих ёстой. Урьдчилсан гэрээ хийхгүй, татаас өгөхгүйгээр цэвэр өрсөлдөөний журмаар явах хэрэгтэй” гэлээ.
Төсөл 270 гаруй ажлын байр бий болгоно
“Эрдэнэс Монгол” ҮТП, Багануур компанийн хэрэгжүүлэх Нүүрс-Химийн үйлдвэрийн эхлэлийг тавих Нүүрс - пиролизын үйлдвэр барих төсөл 190 сая ам.долларын өртөгтэй. Одоогоор төслийн бэлэн байдал, судалгааны ажлуудыг хийж гүйцэтгэсэн. Энэ жилдээ бүтээн байгуулалтыг эхлүүлэхээр төлөвлөж байгаа. Төсөл 270 гаруй ажлын байр бий болгоно. Бусад төсөлтэй харьцуулахал хөрөнгө оруулалт, бүтээгдэхүүний өртөг бага.
Богино хугацаанд хэрэгжих боломжтой гэж үзэж буй аж. Төслийн үр дүнд СШТ-ээс үүсэж буй алдагдлыг 0 болгох боломжтой. Багануур ХК-ийн алдагдал буурна. Дайвар бүтээгдэхүүнээр стратегийн бүтээгдэхүүнүүд, эрчим хүч, химийн түүхий эд үйлдвэрлэнэ. Цаашид нүүрс-химийн үйлдвэрийн үндсэн түүхий эд болно зэргээр олон талын үр ашгийг тооцоолжээ. Тухайлбал, хүхэрлэг хий 62 хувь, угаарын хий 31 хувь, азотын давхар исэл NOX 85 хувь буурах аж.
.avif)
.avif)
