Монголын төр цэргийн дээд цолыг анх удаа эмэгтэй хүнд олгосон нь 2022 оны мартын-8 буюу ҮБХИС-ийн сургалтын хэлтсийн дарга, хурандаа Г.Болор бригадын генерал цол зүүсэн түүхэн өдөр билээ. Г.Болор 17 настайдаа цэргийн хүн болж, Цэргийн шинжлэх ухааны бакалавр, Техникийн шинжлэх ухааны магистр, АНУ-ын Алабама муж дахь Агаарын цэргийн команд штабын коллежийг төгссөн анхны эмэгтэй цэргийн алба хаагч төдийгүй НҮБ-ын Энхийг сахиулах асуудал эрхэлсэн офицероор томилогдон Монголын зэвсэгт хүчинд завсаргүй 28 жил ажилласан.
Ийн зэвсэгт хүчний 100 гаруй жилийн түүхэнд төрсөн анхны алтан мөрдэст эмэгтэйн араас хууль сахиулах салбар дахин хоёр эмэгтэй генералаар бүл нэмэх үү гэдэг асуудал ил далд яригдаж байгаа.
Тодруулбал, онцгой байдал болон цагдаагийн албаны шинэ хуулиар удирдах албан тушаалтанд цэргийн дээд цол олгож болно гэдэг “зөвшөөрлийг” 2020 оны өөрчлөлтөөр бий болгосон. Өөрөөр хэлбэл, өмнө үйлчилж байсан эрхэлж байгаа албан тушаал, алба хаасан хугацаа, ажлын үр дүнг харгалзан цол нэмдэг байсныг хүчингүй болгож албан тушаалын ранкаар цол зүүдэг болох өөрчлөлтийг хийсэн нь энэ юм. Ингэснээр ОБЕГ, ЦЕГ-ын эмэгтэй дарга нар албан тушаалын ранкаараа генерал цол зүүх эрх нээгдээд буй юм. Угаас хоёулаа эмэгтэй дэд даргатай болоод жил тойрлоо.
ОБЕГ-ын дэд даргаар хурандаа Ц.Уранчимэг томилогдоод хагас жил болж байна. Тэрбээр 1999-2003 онд Агаарын довтолгооноос эсэргүүцэн хамгаалах тэнхимийн радио лакатерийн анги буюу радио электроникийн инженерээр төгссөн. Цэргийн сургууль төгссөний дараа Хөдөлмөр, халамж үйлчилгээний газарт мэргэжилтэн, ОБЕГ-ын харьяа Улсын нөөцийн салбарын эрхлэгч, Улаанбаатар дахь хүнсний нөөцийн салбарын дарга, ОБЕГ-ын дэргэдэх Давтан сургалт, сэргээн заслын төв-113 дугаар ангийн захирагч, ОБЕГ-ын Урьдчилан сэргийлэх газрын даргаар ажиллаж байсан юм.
ЦЕГ-ын дэд дарга, хурандаа Н.Мөнхзул мөн л өнгөрсөн жил тушаал дэвшсэн. Тэрбээр эрх зүйч, хуульч мэргэжилтэй. Хурандаа, хууль зүйн доктор, дэд профессор цол зэрэгтэй. 2001-2004 онд Цагдаагийн академи, Үндсэн хуулийн эрх зүйн тэнхим-туслах ажилтан, 2004-2005 онд Цагдаагийн академи, Үндсэн хуулийн эрх зүйн тэнхим- Дадлагажигч багш, 2005-2012 онд Дотоод хэргийн их сургууль, Төр захиргааны эрх зүйн тэнхим-Багш, 2012-2017 онд Хууль Сахиулахын Их Сургууль, Эрх зүйн онолын танхим-Ахлах багш, 2017-2019 онд Хууль Сахиулахын Их Сургууль, Эрх зүй онолын танхим-дэд профессор, 2019-2024 онд Дотоод хэргийн их сургууль, Нийтийн эрх зүйн тэнхим-Профессор. Хууль зүй, дотоод хэргийн сайдын 2024 оны 08 дугаар 07-ны өдрийн Б/03 дугаар тушаалаар Цагдаагийн ерөнхий газрын дэд даргаар томилогдон ажиллаж буй юм.
Гамшгаас хамгаалах тухай хуульд зааснаар Онцгой байдлын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллагын дарга, тэргүүн дэд дарга, дэд даргад цэргийн дээд цол олгож болно. Онцгой байдлын байгууллагын алба хаагчид цэргийн цол олгох журам болон дүрэмт хувцасны загварыг Монгол Улсын Ерөнхийлөгч батална гэж заасан. Цагдаагийн албаны хуульд цагдаагийн байгууллагын удирдах албан тушаалтанд цэргийн дээд цол олгож болно гэж бий.
Харин албан тушаалын ранкаараа генерал цол зүүх болзол нь хангачихаад байгаа дэд дарга нарт хэзээ цолыг нь олгох, аль байгууллагаас нь түрүүлж Монголын хоёр дахь эмэгтэй генерал төрөх нь одоогоор тодорхойгүй байна.
.avif)
.avif)
