2001 онд угсаа залгамжлах хунтайж нь гэр бүлээ хүйс тэмтэрч, эцэст нь өөрийгөө егүүтгэсэн аймшигт хэрэг гарсны дараа талийгаач хааны төрсөн дүү Гьянэндра 2002 онд Непал буюу Балба орны хаан суусан билээ. Харин Балбын коммунистууд хаант засгийг эсэргүүцэн жагсаал цуглаан зохион байгуулснаар ердөө дөрвөн жилийн дараа 2006 онд хааны эрх мэдлийг хязгаарлаж, 2008 онд хаант тогтолцоог бүрэн халсан юм. Тэр хүртэл Балба улс хаант засаглал нь 240 гаруй жилийн түүхтэй, дэлхий дээрх цорын ганц хиндү шашинт хаант улс байлаа. Тэгвэл энэхүү түүхэн өөрчлөлтөөс 17 жилийн дараа Балбын ард иргэдийн дийлэнх нь хаант засаглалаа сэргээх хүсэлтэй болжээ.
Олон жил чимээ имээгүй байсан экс хаан Гьянэндраг хэд хоногийн өмнө нутгийн баруун хэсгээр аялж ирээд Катманду хотын онгоцны буудалд газардах үеэр 10 мянга гаруй хүн түүнийг хөл хөөр болон угтжээ. Ард иргэд “Хаан урт наслаг”, “Хааныг буцааж авчир”, “Хаант засгийг сэргээ”, “Хааны ордныг чөлөөл” гэхчлэн уухай хашхирч байж. Үймээн самуун дэгдэхээс сэргийлж, онгоцны буудлын эргэн тойронд хэдэн зуун цагдааг дайчилсан боловч олны хөл тасрахгүй байсан гэнэ.
Балбын ард иргэд хаант засаглалаа нэхэн санаж, үгүйлэн санагалзах болсны гол шалтгаан нь одоогийн бүгд найрамдах засаг нь тогтворгүй байгаад оршино гэж ажиглагчид үзэж байна. Тус улсад сүүлийн 17 жилд 14 Засгийн газар солигдсон нь ажилгүйдэл, ядуурал, авлига, хээл хахууль газар авахад хүргэсэн гэж үзэн ард иргэд ихэд сэтгэл дундуур байгаа аж.
Одоогоор Гьянэндра хаан дэмжигчдэдээ хандан ямар нэг мэдэгдэл хийгээгүй байна. Энэ жил 77 настай тэрээр охин, хүү хоёртой бөгөөд 53 настай ханхүү Парас болон түүний ганц хүү 22 настай Хридендра нарын нэр хүнд хаант засаглалыг дэмжигчдийн дунд жилээс жилд нэмэгдэж байгаа гэнэ.
.avif)
