Цахлай шувуу бол үлгэр домог, яруу найрагт түгээмэл гардаг дүр. Эрэлхэг шинжийг нь илүүд үзэн шүтэх нэгэн байхад “луужин” хэмээн бэлэгшээх нь ч бий. Эрэг даган нисдэг эл жигүүртнийг харсан загасчид эх газрын бараа харах нь хэмээн баримжаалдаг гэдэг. Манай хойд хөршид автомашинаас авхуулаад олон эд зүйлийн үйлдвэр цахлай буюу “Чайка” нэртэй байдаг нь ч үүнтэй холбоотой биз. Лав “Чайка” цагны үйлдвэрийг “луужин”-гаар бэлгэдэн ийн нэрийдсэн байх.

Хуучнаар ЗХУ-ын Ярославль хотод сурахаар очсон С.Оюунчимэг хажуугийн Углич хот дахь “Чайка” үйлдвэрийн цагийг задалж, бас угсарч суухдаа охин нь, зээ хүү нь цагчин болж, замналыг нь үргэлжлүүлнэ гэж төсөөлж байсан болов уу.

“Их дэлгүүрийн цагчин” гэгддэг түүний охин С.Анхчимэг дөрөвдүгээр ангиасаа ээжийгээ даган ажилд нь хамт явж, анхлан ширээний орос том цаг засаж эхэлж. Ээж нь мэргэжлээ өвлүүлж, цагчин болгоно гэж зүтгээгүй ч зөнд нь орхичихсонгүй. “Даалгавар”-аа бага багаар хүндрүүлж, бугуйн цаг засуулахад тэр олон жижиг эд ангийг мэдрэмжтэй гэгч нь эвлүүлэн угсарч, ээждээ тоогдсон үеэс С.Анхчимэгийн цагчны замнал эхэлж, мөрөөдөл нь өдөлж.    

Хүмүүс бидэнд хугацааг зааж, хэмжиж өгч буй “цаг” хэмээх луужинг эзэгнэж, засдаг, бүтээдэг С.Анхчимэг цагийг ягштал баримталдаг.

Тэрбээр 10 жилийн сургуулиа төгсөөд, хувцас загварын дизайнераар тухайн үеийн Техникийн их сургуулийг дүүргэсэн ч мэргэжлээрээ ажилласангүй.

Аанай л цагаа зассаар 2011 онд мэргэжлийн цагчин болохоор Швейцарыг зорив. Хэлний мэдлэг нь хангалтгүй байсан ч цаг засаж байсан туршлагаараа шууд үйлдвэрт ажиллах болж. Азаар үйлдвэрийнх дарга сургуульд нь багшилдаг байсан тул оюутан болоход нь тусалж, 2013 оноос сургуульдаа явж эхэлжээ. “Цагны эх орон” гэгддэг эл улсад таван жил сурч байж цагчин болдог. Оюутны гурав дахь жилээс заавал цагны үйлдвэрт ажиллахыг шаарддаг бөгөөд багш болсон даргынхаа үйлдвэрт 2018 он хүртэл ажиллан, сургуулиа төгссөн байна. Эхний гурван жилд зөвхөн эд ангийг нь угсрах чадвар эзэмшдэг бол таван жилийн эцэст цаг засаад зогсохгүй урлаж, үйлдвэрлэх эрдэмд суралцсан байдаг аж. Тиймээс ч Швейцарт цагчин, цаг засварчин гэдэг мэргэжил ялгаатай. Түүний ээж С.Оюунчимэг мэргэжлийн засварчин болохоор хойд хөршийг зорьж байсан бол тэр мэргэжлийн цагчин байх зорилгодоо хүрчээ.

Цагчин С.Анхчимэг өдгөө 10 орчим цаг урлаад байна. Тэдгээрээс ажлынхаа хажуугаар хийхэд хамгийн их хугацаа зарцуулсан нь зургаан сар аж. Харин зассан цагнуудаас нь хамгийн үнэтэй нь 140 мянган швейцар франк буюу хагас тэрбум төгрөгийнх.

Тэрбээр өнөө цагт Монголд ажиллаж буй мэргэжлийн цөөн хэдэн цагчнаас хамгийн залуу нь атал ард нь бэлтгэгдэж буй үе алга. Ээжийг нь ЗХУ-д төгссөнөөс хойш монголчуудаас бүрдсэн дөрвөн анги дүүргэснээс өөрөөр мэргэжлийн цаг засварчин бэлтгэгдсэнгүй. 1937 оноос эхтэй Монголын цаг засварчдын түүх түүгээр бүү дуусаасай гэсэн эмзэглэл С.Анхчимэгт бий. Түүний хүү мэргэжлийн цагчин ч Монголд бус, Швейцарт, алдарт “Franck Muller” цагны үйлдвэрт ажиллаж байна. Өөрөө чин сэтгэлээсээ хүсэж цагчин болсны адил хүүдээ ч мэргэжлээ өвлүүлэх гэж хүчлээгүй аж.

Цаг үе өөрчлөгдөж, хүн төрөлхтөн ухаалаг, дижитал эринд хөл тавьсан ч Швейцарийн хэдэн зуун үйлдвэрт нэг ажилчин өдөрт 200-250 цаг үйлдвэрлэж буй нь үе дамжих үнэт өв болсон цагны соёл мөхөхгүй, үйлдвэрлэл нь буурахгүй, зогсохгүйг илтгэнэ. Тэгээд ч цаг хугацаатай уралдан аж төрөх энэ цаг үед сайн цаг зүүж, цагны соёлд сайтар суралцсан хүн түүний илүүтэй үнэлж, үр шимийг нь хүртэнэ.

Тиймээс ч Монголд тасарч, орхигдох гээд байгаа цагчин мэргэжлийн үнэмлэх олгох сургалтыг ээжтэйгээ хамт явуулахаар бэлтгэж байна.

Нэгэн үйлчлүүлэгч нь өвөөгийнхөө хэрэглэж байсан халаасны цагийг “амилуулах” гэж түүнд хандаж. 1931 онд “мэндэлсэн” тэр цагийг нэгэнт үйлдвэрлэхээ больсон тул зүүг нь хөдөлгөх эд анги, механизмын эрэлд тэрбээр гарчээ. Жил гаруй хайсны эцэст яг тэр цагийг засаж чадах хүнийг Швейцараас олсон С.Анхчимэг ирэх нэгдүгээр сард тус улсыг зорино. Өвөөгөөс нь үлдсэн үнэт өв болсон цагийг нь засварчнаас хүлээн авч, үр удамд нь авчирч өгнө. Зассан, урласан, бас худалдсан цаг бүр нь үе дамжин өвлөгдөж, өнгөрсөнд ч, одоод ч луужин нь болж үлдээсэй гэж бодож ажилладгийг нь С.Анхчимэгийн үйлдэл бүр илтгэнэ.